Phanh xe là một trong những bộ phận vô cùng quan trọng đối với bất kỳ chiếc xe nào. Độ an toàn khi lái xe của bạn có được đảm bảo hay không phần lớn là phục thuộc vào phanh xe. Chính vì vậy mà hai hệ thống phanh ABS và CBS đã được ứng dụng ngày càng phổ biến vào ô tô cũng như xe máy. Chính vì vậy mà hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hai hệ thống phanh này cũng như cách phân biệt phanh CBS và ABS.
Nội Dung Chính Trong Bài Viết
Phanh ABS là gì?
Hệ thống ABS là gì?
ABS là viết tắt của từ gì? Câu trả lời chính là cụm từ Anti-lock Braking System có nghĩa là hệ thống chống bó cứng phanh trong khi phanh tránh khỏi tình trạng trượt bánh dẫn tới tình trạng xoay ngang mang lại rất nhiều nguy hiểm.
Hệ thống ABS cho khả năng chống bó cứng phanh
Hệ thống phanh ABS là hệ thống an toàn đang rất phổ biến trên nhiều dòng xe từ xe máy đến ô tô. Những hệ thống thắng ABS có cơ cấu phanh điều khiển điện tử cho khả năng ngăn ngừa tình trạng bị hãm cứng bánh xe trong tình huống phanh khẩn cấp. Từ đó giúp người điều khiển duy trì khả năng kiểm soát hướng lái xe cũng như tránh hiện tượng văng trượt.
Lịch sử ra đời hệ thống ABS
Hệ thống chống bó cứng phanh ABS lần đầu xuất hiện là vào thập niên 20 của thế kỷ XX. Tuy nhiên chúng không phải được áp dụng trên xe máy hay ô tô mà là trên máy bay. Vào năm 1920, Gabriel Voisin phát minh ra hệ thống phanh ABS với mục đích là phục vụ cho hệ thống phanh của máy bay.
Tuy nhiên phải đến năm 1930 thì tập đoàn Bosch của Đức mới có ý tưởng chế tạo thắng ABS để ứng dụng trên ô tô. Đến năm 1978, hệ thống ABS trên ô tô lần đầu tiên được trình làng trên dòng xe S – Serier của thương hiệu ngôi sao 3 cánh Mercedes Benz. Sau đó, hệ thống phanh ABS trên ô tô xuất hiện ngày càng phổ biến. Tuy nhiên phải đến tận năm 1988, hệ thống phanh ABS mới được ứng dụng trên xe moto mà cụ thể là model BMW K100 của ông lớn BMW.
BMW K100 – dòng xe moto đầu tiên được trang bị hệ thống ABS
Tại thời điểm đó hệ thống thắng ABS còn khá cồng kềnh và sơ khai. Tuy nhiên, sau nhiều năm phát triển, cải tiến, phanh ABS đã ngày càng nhỏ gọn với độ ổn định cao trở thành công nghệ phanh an toàn, tiên tiến nhất trên xe mô tô.
Vỉ là công nghệ phanh tốt nhất cũng như an toàn nhất hiện nay trên xe máy, ô tô nên không ít người thắc mắc về giá của hệ thống này. Phanh ABS giá bao nhiêu? Phanh ABS có đắt không?,… là thắc mắc của không ít người. So với những hệ thống phanh khác thì phanh ABS có giá thành nhỉnh hơn. Cụ thể tại xe máy thì hệ thống chống bó cứng phanh ABS mới chỉ xuất hiện tại những model xe đời mới giá thành cao như SH, Liberty, Madley, Sprint,…
Dòng S-Serier của Mercedes Benz năm 1978 với hệ thống phanh ABS
Cấu tạo phanh ABS
Vì là hệ thống phanh điện tử hiện đại cho nên ABS có cấu tạo khá phức tạp gồm một số bộ phận sau:
- ECU điều khiển trượt (Electronic Control Unit) hay còn gọi là hộp đen. Bộ phận này cho khả năng xác định mức trượt giữa các bánh xe với bề mặt đường dựa vào các thông tin đầu vào thông qua hệ thống cảm biến và điều khiển bộ chấp hành của phanh.
- Công tắc phanh: Có nhiệm vụ thông báo cho ECU biết khi nào người điều khiển xe đạp phanh và kết thúc việc đạp phanh.
- Bộ chấp hành của phanh: Cho khả năng điều khiển áp suất thủy lực của các xylanh ở bánh xe nhờ tín hiệu đầu ra của hộp đen điều khiển trượt.
- Cảm biến tốc độ: Giúp nhận biết tốc độ của từng bánh xe và truyền tín hiệu đến hộp đen điều khiển.
- Cảm biến giảm tốc: Bộ phận này chỉ có ở một số loại xe cho biết mức giảm tốc của xe và truyền đến ECU. ECU sẽ xử lý và đưa ra những điều khiển cụ thể thích hợp.
- Đèn báo táp lô: Khi ECU phát hiện hệ thống ABS gặp sự cố đèn sẽ phát sáng để thông báo.
Nguyên lý hoạt động của hệ thống chống bó cứng ABS
Khi tài xế đạp chân phanh, dầu sẽ được đẩy vào bộ điều khiển thủy lục và được ép tại đây để gia tăng áp suất trước khi đưa dầu đến các bộ phận phanh trong xe.
ABS trên Winner hiện đại
Hệ thống phanh ABS gồm có một “máy tính” cùng các cảm biến ở 4 bánh xe. Các cảm biến cung cấp dữ liệu về cho máy, khi nhận thấy một hoặc nhiều bánh bị bó cứng thì hệ thống sẽ đóng van không cho dầu thắng chảy xuống giúp điều chỉnh áp lực phanh tại từng bánh loại bỏ khả năng trượt lốp.
Ngoài ra, nếu như một hoặc nhiều bánh quay quá nhanh hoặc quá chậm thì ECU sẽ tự động giảm áp suất tác động lên phanh cũng như có những điều chỉnh phù hợp nhất với từng trường hợp.
Từ vận tốc 20km/h thì ABS sẽ tự động vận hành, dưới 20km/h thì ABS sẽ ngưng hoạt động.
>>Xem thêm: Hộp số liền mạch Seamless Gearbox là gì và các kiến thức liên quan
Phanh CBS là gì? Cách phân biệt phanh ABS và CBS
Phanh CBS là gì?
Cách phanh xe hiệu quả nhất để đảm bảo khoảng dừng ngắn chính là kết hợp cả hai phanh (phanh trước và phanh sau) cùng lúc. Tuy nhiên điều này là khó đối với phần đông số người điều khiển xe hai bánh hiện nay. Chính vì vậy mà hệ thống phanh CBS đã được ra đời vào năm 1983. Honda GL1100 GoldWing là dòng xe đầu tiên được ứng dụng công nghệ này.
Honda GL1100 Gold Wing – model đầu tiên được trang bị hệ thống phanh kết hợp CBS
CBS là viết tắt của cụm từ Combi Brake System. Brake là gì? Trong tiếng anh từ này dùng để chỉ phanh xe và cả cụm từ trên có nghĩa là hệ thống phanh kết hợp. Hiểu đơn giản chính là hệ thống phanh kết hợp giữa cả hai phanh trước và sau.
Những chiếc xe thông thường, khi ta bóp phanh trước thì bánh trước tạo ma sát và dừng lại, bóp phanh sau thì bánh xe sau dừng lại. Nhưng đối với hệ thống phanh CBS thì khi chúng ta bóp phanh sau thì lực ma sát sẽ tạo ra từ cả hai bánh xe và cho khoảng dừng ngắn, độ an toàn cao.
Phanh CBS
Hệ thống phanh này đảm bảo độ cân bằng trong việc phân bổ lực giữa bánh xe trước và bánh xe sau cùng lúc mang lại sự cân bằng hoàn hảo cho người điều khiển xe. Nhờ đó mà phù hợp cho những người điều khiển xe không có nhiều kinh nghiệm về phanh xe.
Cách phân biệt phanh ABS và CBS
Điểm phân biệt đầu tiên chính là hệ thống phanh trên ô tô hiện nay đa phần là ABS. Việc lắp phanh ABS trên xe ô tô đã trở thành điều kiện tiên quyết đối với nhiều người khi chọn mua xe. Còn phanh CBS thường chỉ được lắp đặt trên xe máy.
ABS là hệ thống chống bó cứng phanh thường được trang bị trên những dòng xe máy cao cấp như SH, Liberty, Madley,… Còn phanh CBS là hệ thống phanh kết hợp lại được trang bị trên những dòng xe có mức giá tầm trung như Lead, Vision,…
Hơn nữa phanh CBS dễ sử dụng hơn phanh ABS.
Phanh đĩa
Trên xe máy, ngoài hai hệ thống phanh hiện đại kể trên thì những model xe sử dụng phanh đĩa cũng không phải là hiếm. Đây là một trong những công nghệ phanh sớm nhất trên các phương tiện giao thông.
Cấu tạo của phanh đĩa xe máy khá đơn giản gồm có: đĩa phanh, piston chính – piston con, ống dẫn dầu, má phanh (bố thắng), khay chứa dầu, tay phanh.
Phanh đĩa
Khi chúng ta bóp phanh, dầu thắng trong xy lanh sẽ ép chặt ngàm phanh là cho bộ phận này “ngậm” lại. Má phanh lúc này trực tiếp kẹp chặt đĩa phanh khiến cho rô to dừng quay, bánh xe cũng vì thế mà lập tức dừng lại.
Giá thành của phanh đĩa thường rẻ hơn phanh ABS và CBS. Lâu bị mài mòn do tiết diện tiếp xúc không quá lớn, má phanh lại nhanh nguội. Tuy nhiên việc sử dụng phanh đĩa có thể gây ra sốc, bị lộn xe nếu phanh quá gấp.
Ngoài 3 hệ thống phanh kể trên thì cũng còn có không ít các công nghệ phanh xe khác nhau như thắng hơi xe tải, phanh thủy lực trợ lực chân không,…
>>Tham khảo thêm: Công nghệ chống trượt slipper clutch là gì đối với xe 2 bánh
Trên đây là một số thông tin khái lược về phanh ABS và CBS. Phanh xe là bộ phận quyết định tới độ an toàn của bạn. Do đó, nếu nhận thấy phanh xe có sự cố thì chúng ta cần phải kiểm tra, bảo hành hệ thống phanh thường xuyên. Hy vọng bài viết này có thể giúp quý vị hiểu hơn về những công nghệ phanh đang phổ biến hiện nay,…