1668 Views

Cách cúng giao thừa như thế nào? Chuẩn bị mâm lễ vật cúng giao thừa

Cúng giao thừa như thế nào là chuẩn nhất là vấn đề được đông đảo các gia đình Việt Nam quan tâm mỗi dịp Tết đến Xuân về. Bởi lẽ đây là một nghi thức vô cùng quan trọng mà ai ai cũng muốn chuẩn bị cho thật tốt, đầy đủ các lễ vật nhằm thể hiện lòng thành đối với bậc thánh thần. Hãy cùng Thợ sửa xe khám phá thêm về phong tục này nhé!

Ý nghĩa mâm cúng trong đêm giao thừa của người Việt

Cúng giao thừa từ xưa đến nay là 1 nghi thức mang ý nghĩa rất đặc biệt, có tính chất thiêng liêng đối với cuộc sống của người Việt trước khi bắt đầu chào đón Tết Nguyên Đán sắp sang.

Người xưa còn gọi Tết Nguyên Đán là lễ trừ tịch bởi buổi lễ này được diễn ra với mong muốn là “trừ khử ma quỷ”, loại bỏ những điều xấu xa, kém may mắn của năm cũ sắp qua để đón nhận những điều mới mẻ sắp đến. Bên cạnh đó cũng là cầu mong những điều tốt lành, an khang phúc lộc cho một năm mới thịnh vượng nhiều vận may.

y-nghia-cung-giao-thua-nhu-the-nao
Mâm cỗ cúng giao thừa có ý nghĩa vô cùng quan trọng

Người xưa luôn tin rằng, hằng năm sẽ có một vị thần Hành Khiển với nhiệm vụ trông coi mọi công việc trên nhân gian. Trong thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới, vị thần này sẽ bàn giao công việc lại cho vị thần cai trị năm mới.

Trong khoảng thời gian chuyển giao, các vị thần sẽ đem theo rất nhiều quân lính tinh nhuệ nên đây chính là thời điểm để trừ tà, đuổi quỷ hiệu quả và hợp lý nhất trong năm.

Không chỉ như vậy, lễ cúng trong đêm giao thừa còn là cách để con cháu bày tỏ tình cảm của mình và xin được rước ông bà gia tiên về nhà chơi lễ Tết, sum vầy cũng như đoàn viên cùng con cháu trong gia đình.

Cách cúng giao thừa như thế nào tốt nhất?

Cúng giao thừa cần những gì?

  • Đối với lễ cúng trong nhà

Mâm lễ cúng trong nhà, cụ thể là trên bàn thờ chính thì gia chủ cần phải chuẩn bị thật chu đáo và có phần cầu kỳ hơn mâm cỗ cúng ngoài trời. 

Lễ vật trên bàn thờ cơ bản thường bao gồm: Các loại trái cây tươi (thường là 5 loại quả), hoa tươi, các món ăn ngọt như bánh kẹo, nước ngọt và các món mặn tùy ý. Bên cạnh đó là những lễ vật đi kèm không thể thiếu khác như: Hương hoa, nến, trầu cau , rượu và thuốc lá.

Về mâm cỗ cúng đồ ăn mặn, tùy thuộc vào từng vùng miền cũng như văn hóa mà mâm cúng trên bàn thờ sẽ có những điểm khác biệt.

Mâm cúng ở miền Bắc: Thường sẽ có những món ăn vô cùng quen thuộc gắn liền với bữa cơm hàng ngày như: Gà trống luộc điểm xuyết 1 chút lá chanh, giò chả, bát canh, món xào và đặc biệt không thể thiếu bánh chưng. Những món được bày lên bàn thờ không cần quá sặc sỡ nhưng phải đảm bảo sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng, đẹp mắt. 

Mâm cúng ở miền Trung: Gồm có cả bánh chưng và bánh tét, các loại dưa món, chả lụa, thịt nấu đông, thịt lợn luộc, gà bóp với rau răm, bát canh ninh xương cùng măng khô, chả ram, cá chiên…Dễ dàng nhận thấy rằng mâm cúng của người miền Trung sẽ có đầy đủ món ăn hàng ngày của người xứ này.

Mâm cúng ở miền Nam: Cũng giống như tính cách phóng khoáng, không câu nệ của con người nơi, mâm cúng giao thừa của nhiều gia đình miền Nam khá giản dị. Chỉ có hoa tươi, đèn đuốc, bánh mứt, trà, các loại trái cây tươi, nhang hương.

  • Đối với lễ cúng ngoài trời
cung-giao-thua-ngoai-troi
Cúng giao thừa ngoài trời gồm những gì?

Khác với lễ cúng trong nhà, lễ cúng ngoài trời trong đêm giao thừa không cần quá cầu kỳ và rườm rà, gia chủ chỉ cần chuẩn bị đơn giản nhưng đầy đủ những lễ vật bao gồm:

  •  1 con gà trống đã luộc (phải buộc chéo cánh lại với nhau)
  •  1 chiếc đầu lợn quay hoặc luộc đều được
  •  1 cặp bánh chưng luộc
  •  Một ít trái cây tươi, hoa, trầu cau
  •  Tiền giấy, vàng mã
  •  Các loại bánh kẹo hoặc mứt sấy
  •  Trà, rượu
  •  Lư hương, nến đỏ, đèn dầu và một đĩa gạo muối.

Lưu ý: Về nhang thắp hương, bạn có thể lựa chọn loại nhang nhỏ hoặc lớn tùy vào sở thích. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc thắp nhang lớn có thể đốt được lâu hơn, thơm hơn và tốt hơn so với khi dùng loại nhang nhỏ.

Cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước?

Như đã giải thích ở trên, mỗi năm qua đi sẽ có các vị thần khác nhau đến hạ giới để làm nhiệm vụ cai quản. Hết năm thì các vị thần đó sẽ bàn giao công việc cũ cho những vị thần mới tới. Bởi vậy, để “tống cựu nghênh tân” (tiễn cũ, đón mới) thì các gia đình thường chuẩn bị tới 2 mâm cỗ: Một mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời cúng các vị thần và một mâm cỗ trong nhà cúng tổ tiên.

Theo nghệ nhân Ánh Tuyết, vào thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, các gia đình nên thực hiện làm cỗ cúng ngoài trời trước rồi mới tới cỗ cúng trong nhà.

cung-giao-thua-trong-nha
Mâm cỗ cúng giao thừa trong nhà

Mâm cỗ cúng Giao thừa là lễ nghi truyền thống từ xưa đến nay. Ai cũng quan niệm rằng khi thời khắc năm cũ đi qua và năm mới sắp đến là thời khắc hết sức thiêng liêng và quan trọng nên người người nhà nhà đều cầu mong sự bình an cho tất cả các thành viên trong gia đình. Cỗ cúng trong nhà cũng là mâm cỗ để cúng tổ tiên, ông bà còn mâm cỗ bên ngoài trời là cúng trời, cúng Phật.

Bao giờ cũng phải tiến hành khấn ngoài trời, khấn Phật và các quan trước, xin trời Phật phù hộ, cầu cho dân an quốc thái, cầu cho sức khỏe gia đình sau đó mới đến lễ trong nhà. Nếu bạn làm lễ trong nhà trước là quan niệm không được đúng cho lắm vì cao nhất là trời Phật rồi mới tới ông bà, tổ tiên nhà mình.

Cúng giao thừa ngoài trời quay hướng nào?

Theo quan niệm dân gian thì vào ngày giao thừa các vị thần còn phải tiến hành bàn giao cũng như tiếp nhận công việc rất nhanh và vô cùng khẩn chương chính vì thế sẽ vội vàng đi qua mâm cúng để chứng kiến tấm lòng của các gia chủ. Do đó, vào ngày này mâm cỗ cúng ngoài trời phải được đặt ở giữa sân, nếu gia đình nào không có sân trước thì có thể đặt ở cửa chính hoặc trên tầng thượng, đảm bảo thoáng đãng và sạch sẽ.

Mâm lễ cúng sẽ được đặt theo hướng Bắc hoặc hướng Đông tùy vào vị trí cư ngụ của từng gia đình. Theo quan niệm thì hướng Bắc là hướng của Thượng Đế còn hướng đông là để cúng Thiên Tử. Chính vì thế các gia chủ có thể đặt mâm cỗ cúng theo hướng phù hợp nhất với vị trí của gia đình mình là được.

Cúng giao thừa lúc mấy giờ?

“Cúng giao thừa vào mấy giờ, cúng giao thừa ngoài trời vào thời điểm nào là chính xác nhất” là thắc mắc của rất nhiều người. Theo những nghiên cứu của các chuyên gia phong thủy, lễ cúng giao thừa thường được cử hành vào giờ Tý (11 giờ đêm cho đến 1 giờ sáng).

Khoảng thời gian này có ý nghĩa là bao hàm một giờ cuối cùng của năm cũ và một giờ của năm mới. Vào thời điểm này, mọi gia đình sẽ bày cỗ cúng tổ tiên ở trong nhà và cỗ cúng bên ngoài trời để cúng các quan thần linh.

Cúng giao thừa trước 12h được không?

Theo đúng nghi lễ và quan niệm dân gian thì chúng ta hoàn toàn có thể cúng giao thừa trước 12h đêm nhưng tốt nhất là từ 11 giờ đêm mới được cúng.

Gà cúng giao thừa quay đầu ra hay vào?

Khi gia chủ chuẩn bị mâm cỗ để cúng giao thừa thì cần phải tháo dây buộc trên thân con gà (nếu có) rồi đặt gà cúng lên cái đĩa to và bày thật ngay ngắn, tiết và lòng để dưới bụng gà, mỏ gà cho ngậm 1 bông hoa hồng đỏ. Và điều cực kỳ quan trọng bạn phải nhớ là cần đặt đầu gà hướng ra ngoài.

cung-giao-thua
Gà trong mâm cỗ cúng ngoài trời nên hướng ra ngoài

Theo quan niệm truyền thống thì mỗi năm Thiên đình sẽ lại thay toàn bộ quan trông nom công việc dưới hạ giới. Cúng giao thừa mang ý nghĩa tiễn đưa quan quân cai quản năm cũ và đón chào quan quân cai quản năm mới. Do vậy, khác với gà cúng gia tiên trong nhà. Với mâm cúng đêm giao thừa ngoài trời bạn nên đặt đầu gà quay ra phía đường để có thể đón quan Tân niên Hành khiển cai quản hạ giới năm mới đi qua. Hơn nữa, cách đặt như vậy còn có ý nghĩa là gọi mặt trời chiếu ánh sáng vào nhà mình.

Còn với gà cúng trong nhà thì bạn nên đặt gà quay đầu vào trong phía bát hương (gà phải há miệng, quỳ chân, duỗi 2 cánh). Theo các chuyên gia về văn hóa thì đây là kiểu gà “đang chầu”, còn nếu đầu gà quay ra ngoài thì mang nghĩa gà không chịu chầu, không nên đặt gà theo cách này.

Cúng giao thừa có muối gạo không?

Câu trả lời chắc chắn sẽ là có rồi. Một mâm lễ cúng ngoài trời trong đêm giao thừa chắc chắn sẽ không được thiếu 2 thứ là gạo và muối. Theo phong tục, ở nhiều vùng miền sẽ chuẩn bị muối và rượu để sau khi thực hiện cúng giao thừa xong thì sẽ lấy muối này để rắc xung quanh nhà và rót rượu để trừ tịch, tức là để trừ tà ma, sẵn sàng đón một năm mới may mắn, bình an.

Cúng giao thừa xong có hoá vàng luôn không?

Thường thì sau 3 ngày Tết mới thực hiện hoá vàng. Tùy vào điều kiện mà các gia đình Việt sẽ làm mâm cơm cúng, thắp hương gia tiên để kết thúc. Việc hóa vàng vào những ngày này cũng được coi là một hình thức để tiễn gia tiên về trời. Có thể thấy, ngày cúng hóa vàng thường không cố định mà tùy thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh cũng như quan niệm của mỗi gia đình.

dot-vang-ma
Lễ hoá vàng được tổ chức vào khi nào?

Thông thường, các gia đình sẽ thực hiện lễ cúng vào ngày mùng 3 Tết. Tuy nhiên, cũng có nhiều gia đình hóa vàng muộn hơn nhưng sẽ chỉ rơi vào ngày mùng 4 cho đến mùng 10.

Với những thông tin mà Thợ sửa xe vừa chia sẻ chắc hẳn các bạn đọc đã có thể nắm chắc được cách cúng giao thừa như thế nào và cần những thứ gì rồi đúng không? Hy vọng những kiến thức bổ ích này sẽ giúp bạn có một cái Tết thật trọn vẹn và đón năm mới may mắn, an lành bên cạnh người thân trong gia đình.

1668 Views